ورشکستگی در آمریکا

معادل انگلیسی ورشکستگی (Bankruptcy) ریشه لاتین دارد که به معنای «نیمکت شکسته» است. داستان این بوده که در روم قدیم تاجرها روی نیمکتی مینشستن و مشغول تجارت میشدند و تاجری که ورشکسته میشده را از بازار مینداختن بیرون و نیمکتش را میشکستن. اولین قانون مدون ورشکستگی زمان هنری هشتم در قرن پانزدهم میلادی در انگلیس نوشته شد. طبق آن قانون تاجر ورشکسته به زندان می افتاد و شاید هم اعدام میشد. تقریبا تمام قوانین مربوط به ورشکستگی در اروپا به نفع طلبکاران بود و بدهکار نگون بخت با اتهام جنایی مواجه میشد و سرو کارش به زندان می افتاد. تا اینکه مهاجران امریکایی قوانینی وضع کردند که فرد ورشکسته متهم جنایتکار شناخته نشه و فقط اموالش را مصادره میکردند. این موهبتی برای کارافرینان بود و باعث شد آمریکا برای صاحبان مشاغل جذاب به نظر آید (Exit strategy) و کارآفرینان زیادی را از اروپا جذب کند. این داستان تا اوایل قرن بیستم ادامه داشت و بعد از رکود بزرگ دهه سی قوانین کمی تغییر کرد تا اینکه در سال ۱۹۷۸ قوانین ورشکستگی دچار تحولات اساسی شد. نوع نگرش هم این بود که قوانین بگونه ای باید تغییر کند که مشوق کار آفرینی باشد و ضمن تلاش برای حفظ دارایی طلبکاران کارآفرینان نه تنها جریمه نشده بلکه شانس اصلاح ساختار بنگاه حود را داشته باشند.

طبق قانون Chapter 11 جدید مدیران شرکت ورشکسته میتوانند از دست طلبکاران خلاصی پیدا کنند و به مدت ۴ماه فرصت خواهند داشت تا با ارایه طرحی که به اصلاح ساختار شرکت و فعالیت آن منجر خواهد شد رضایت طلبکاران را کسب نمایند. البته سهامداران مقدار زیادی از سهام خود را به طلبکاران خواهند داد تا بتونن رضایت آنها را جلب کنند و درنهایت قاضی دادگاه ورشکستگی حکم به اجرای طرح ارایه شده خواهد داد و شرکت جدید با خلاص شدن از بدهی های انباشته و با ساختار جدید دوباره متولد میشود. البته داستان را ساده گفتم و در واقع طلبکاران مختلف با هم کلی مذاکره میکنند و با مدیران و سهامداران قبلی کلی کلنجار میروند تا طرح جدید تصویب شود. خوبی Chapter 11 اینه که مدیران همچنان شانس این را دارند که سر کار باشند و شاید بتونن با تغییر ساختار شرکت به سمت بهینگی و سوددهی حرکت کنند و برعکس قوانین ابتدایی مجازات نمیشوند. این قانون باعث شده تا کارافرینان  استراتٓژی برون رفت از بحران را بخوبی دارا باشند و به ایجاد بنگاههای اقتصادی تشویق شوند.

البته قانون Chapter 7 هم این امکان را میدهد که شرکت منحل شده و برخلاف Chapter 11 بیزنسش تعطیل شده و اموالش به فروش میرود و درآمد حاصل از آن بین طلبکاران تقسیم میشود. مدیران این حق انتخاب را دارند که بین Chapter 11 و Chapter 7 یکی را انتخاب کنند. در چند دهه اخیر درصد بالایی از ورشکستگی از طریق Chapter 11 انجام شده. البته بعضی ها به قانون Chapter 11 ایراد میگیرند که باعث شده تا شرکتهایی که ارزش ادامه حیات ندارند ازChapter 11  سواستفاده کرده و به اتلاف منابع ادامه دهند. پاسخ به این پرسش از سوالات مورد علاقه پژوهشگران بوده ولی چیزی که مسلم است این است که قانون جدید ورشکستگی به کارآفرینان امتیاز داده و مشوق انها برای توسعه فعالیتهای اقتصادی گردیده است.